Özel güvenlik görevlilerinin yetki ve sorumlulukları 5188 sayılı kanunda açık ve net olarak belirtilmektedir. 6136, 5237 ve 5271 sayılı kanunlarda da güvenlik görevlilerinin yetkilerine dair açıklamalar bulunmaktadır.

• İş yerine gelmiş olan kişilere danışma olarak hizmet vermek,
• Hem ziyaretçilerin hem de çalışanların giriş - çıkışlarını kayıt altına almak,
• Herhangi bir güvenlik sorununda kamera kayıtlarından sorumlu olmak ve bunları incelemek,
• İş yerindeki güvenlik kurallarına uyulmasını sağlamak,
• Acil durumlarda binanın tahliyesini gerçekleştirmek ve kişileri bu doğrultuda yönlendirmek,
• Çalıştığı alanın ve belirlenen görev yerinin güvenliğini sağlamak,
• Çalıştığı iş yerinde herhangi bir suç işlenmişse en kısa zamanda kolluk kuvvetlerine haber vermek,
• Yetkiye ve stratejik konuma göre iş yerine giriş-çıkışlarda gerekli ekipmanlar ile üst ve çanta araması yapmaktır.

Özel Güvenlik Görevlilerinin yetkileri 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun ve bu kanunun yürütülmesine ilişkin yönetmeliklerle belirlenmiştir. İlgili kanun ve yönetmelikler doğrultusunda, Özel güvenlik personeli, kanunda belirtilen koruma ve özel güvenlik hizmetleri dışında başka bir işte çalıştırılamaz ve çalışmaya zorlanamaz.

5728 sayılı Kanun'un 549. maddesiyle değişik 5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun'un Ceza Uygulaması başlıklı 23. maddesinde ise Özel güvenlik görevlileri, görevleriyle bağlantılı olarak işledikleri suçlardan dolayı kamu görevlisi gibi cezalandırılır. Ayrıca Yargıtay 9. Ceza Dairesi; Özel güvenlik görevlilerine karşı işlenmiş suçları, Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun'un 23/2 maddesi uyarınca kamu görevlisine karşı suç işlemiş gibi cezalandırılması gerektiğine hükmetmiştir.

Özel güvenlik görevlisi, sorun çıkaran ve saldırgan tavır sergileyen kişi/kişileri sakinleştirmeyi başaramazsa, öncelikle zor kullanan ilk taraf olmamaya özen göstermelidir. Saldırganın, güvenlik görevlisine vurmak istemesi halinde yapılacak en doğru hareket, bu hareketi savuşturmak ve emniyetli mesafeyi korumak olmalıdır.

Özel güvenlik görelileri, 5188 sayılı kanun ve bu kanunun yürütülmesine ilişkin yönetmelikler doğrultusunda, mülki idari amirlerinin emri altında çalışan yardımcı kolluk kuvvetleridir. Genel olarak şehrin Valiliğine bağlı olan bu kurumlar, İçişleri Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Özel Güvenlik Denetleme Başkanlığına bağlı olarak faaliyetlerini yürütmektedirler. Bununla birlikte asayiş ve diğer kişilik haklarının sürdürülmesi ve işlemlerin yapılması için de İl ve İlçe Emniyet müdürlükleri yetkili kılınmıştır.